Mozaik sanatı nedir, nasıl yapılır?

Mozaik sanatı, mağara devrindeki insanların yaptığı duvar fresklerini saymazsak, insanlığın komün sistemle toplu yaşama geçişinde uyguladığı ilk sanat dalıdır diyebiliriz. O devrin insanları, doğal taşları keserek ve ince ince işleyerek günümüze kadar taşınan müthiş eserler üretti. Bazı arkeolojik bulgularda, o dönemin bilgi ve teknolojisiyle bu taşların nasıl bu kadar muntazam kesilip; geometrik şekiller, süslerin çerçevelediği muhteşem insan-hayvan figürleri ve yine bu taşların sadece doğal renklilerini kullanarak günümüze kadar ulaşabilen eserler bıraktıklarını hayretle izliyoruz. Tabii ki mozaik sanatının en meşakkatli işlemlerinden bir tanesi de, eserin bitiminden sonra yapılan derz işlemidir. Günümüzde fayansları bir arada tutmak ve sağlamlığını korumak için nasıl derz varsa, o günlerde de mozaik sanatının içinde derz vardı.

Bugünlere geldiğimizde artık mozaik sanatı daha geniş imkânlarla daha derinlere inilerek farklı şekillerde icra ediliyor. Öyle mozaik objeler var ki, uzaktan bakıldığında ışığıyla, gölgesiyle bir klasik resim tablosundan ayrılamaz. Günümüzde, eski zamanlarda kullanılan doğal taşların yanında, bunların piyasada satılan boyalı olanları da kullanılmaktadır, Ayrıca piyasada en geçerli olan kare cam mozaik taşların da yeri bu sanatta önemli. Sanatçının bakış açısına göre yukarıda belirttiğim maddelerin dışında, mozaik sanatında kırık porselen ve çiniler, banyo ve mutfaklarda kullanılan kırık fayans artıklarından da pekâlâ mozaik objeler üretilmektedir. Söz konusu taş ve cam taşların yanında piyasada satılan, vitray camı dediğimiz ‘stained glasses’ camlarından da mükemmel mozaik objeler yaratılabiliyor. Burada farklı olarak tıpkı vitray gibi derz yerine lehim ve bakır yapıştırmayla ürün sonuçlandırılabiliyor.